Ewa Zielińska
Dojrzałość przedszkolna, czyli gotowość do rozpoczęcia nauki w szkole w zakresie umiejętności społecznych
Każde dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole reprezentuje już pewną dojrzałość społeczną. Dlatego większość potrafi :
-podać swoje imię i nazwisko, ale często ma kłopoty ze szczegółowym określeniem adresu;
-wymienić imiona i nazwiska najbliższych członków rodziny i zaczyna orientować się w rolach społecznych, które pełnią;
- wyrazić swoje oczekiwania i pragnienia tak, aby inni go rozumieli;
- obdarzyć uwagą drugą osobę , aby wiedzieć o czym ona mówi;
- być usłużnym wobec innych osób ( dzieci, dorosłych) na miarę swoich możliwości;
- współpracować z rówieśnikami w taki sposób, że może brać udział w wspólnych zabawach;
- spokojnie czekać na to, czego nie może natychmiast otrzymać i rozumieć, że dorośli mają ograniczone możliwości w spełnianiu jego pragnień.
Wymienione umiejętności są zwykle dość dobrze opanowane przez dzieci, które wcześniej uczęszczały do przedszkola. Gorzej jest z dziećmi, które do tej pory wychowywały się w domach rodzinnych, a tam nie zawsze dbano o ich kształtowanie .
W społecznym uczeniu się, a takie odbywa się w przedszkolu i szkole, niebywale ważne jest porozumiewanie się dorosłego z dzieckiem , dziecka z dorosłym i dzieci między sobą. Chodzi tu o kompetencje komunikacyjne , czyli umiejętność posługiwania się językiem odpowiednio do sytuacji i możliwości percepcyjnych osoby do której się mówi. Dorosły mówiąc do dziecka musi brać pod uwagę dobór słów, sposób formułowania wypowiedzi a także zadbać o wyraz twarzy, ton głosu, gesty itp. Problem w tym, że dorośli rzadko zdają sobie sprawę z faktu, że 80% informacji przekazują w sposób niewerbalny tzw. mowa ciała i zajmując się dziećmi komunikują się głównie werbalnie. Zasypują dzieci słowami i tylko w małym stopniu troszczą się o to, czy dziecko rozumie to, o czym mówią. Zamiast pokazać czynność opowiadają, jak ją wykonać.
Z analizy zachowań dzieci w przedszkolu wynika, że różnią się one niebywale pod względem kompetencji potrzebnych do porozumiewania się. Są takie, które potrafią obdarzać uwagą osobę, tak długo, aż zrozumieją jej intencje. Stają przed rozmówcą, patrzą mu w oczy i miną dają do zrozumienia, że wiedzą o czym mówi. Potrafią też przez dłuższy czas skupić się na słowach, ale także zadawać pytania i czekać na odpowiedź. Dzieci tak zachowujące się posiadają wysokie kompetencje społeczne.
Mali uczniowie, którym w szkole źle się wiedzie najczęściej mają spore kłopoty z obdarzaniem uwagą drugiej osoby i w małym stopniu korzystają z komunikacji niewerbalnej. Popadają w konflikty w domu i przedszkolu, gdyż nie potrafią skupić się na tyle długo, aby zrozumieć intencje dorosłego. Z tego też powodu nie wykonują poleceń, a potem płaczą, buntują się, gdy dorosły ich strofuje. Niskie kompetencje w zakresie komunikowania są przyczyną wielu dziecięcych zmartwień i kłopotów. Na przykład dziecko prosząc o coś dorosłego mówi niewyraźnie, a do tego jeszcze na niego nie patrzy. Potem gdy dorosły nie spełni jego prośby swoje niezadowolenie wyraża płaczem. Podobnie jest w przedszkolu podczas zabawy. Dziecko chce zabawkę , którą bawi się kolega. Staje przed rówieśnikiem, który ma spuszczoną głowę bo zajęty jest zabawką i nie słyszy proszącego. Ten zaś postanawia dostać to , co chce, wyrywa zabawkę, a gdy czuje opór - bije.
Analizując sposoby porozumiewania się dzieci, można dostrzec fatalne przyzwyczajenia wyniesione niestety z domu rodzinnego. Gdy dorośli nie mówią tylko krzyczą dziecko reaguje tylko na podniesiony głos. Jeżeli dorośli lekceważą dziecko, gdy do nich mówi, ono tak samo się zachowuje w przedszkolu (szkole): nie słucha co do niego mówią, odchodzi, demonstruje zniecierpliwienie itd. Niskie umiejętności społeczne objawiają się również myleniem imion, nie zwracaniem uwagi na wygląd innych dzieci i brakiem zainteresowania tym, co koledzy lubią a czego nie lubią mimo, że spędzają z nimi sporo czasu.
Słabo ukształtowany nawyk obdarzania uwagą rówieśników utrudnia zgodne współdziałanie i współpracę w przedszkolu i szkole. Jest też często źródłem niepotrzebnych konfliktów bo dzieci nie zadają sobie trudu poznania intencji rówieśników. Do omówionych przeze mnie umiejętności społecznych dodać trzeba jeszcze jedną - atrakcyjność społeczną. Zależy ona w dużej mierze od tego, czy dziecko potrafi zaprezentować się w miły dla innych sposób. Dzieci niskich umiejętnościach najczęściej tego nie potrafią, dlatego są zwykle izolowane lub odrzucane. Konieczne jest więc kształtowanie umiejętności społecznych w domu rodzinnym, przez cały czas pobytu dziecka w przedszkolu i w szkole.
Jakie kompetencje społeczne powinno mieć dziecko przed rozpoczęciem nauki w szkole
Dziecko powinno realizować swoje potrzeby w zgodzie z innymi i w sposób akceptowany przez społeczność dorosłych, dlatego powinno:
- mieć poczucie własnej odrębności i musi ponosić odpowiedzialność za to, co robi i jak się zachowuje;
- umieć porozumiewać się z innymi w ważnych sprawach: w czytelny i akceptowany sposób ma mówić o swoich potrzebach i zamierzeniach oraz słuchać i starać się rozumieć innych, gdy mówią o swoich problemach;
- rozumieć, że otaczający świat jest tak zorganizowany, aby wszyscy wszystkim pomagali (dzieci - dzieciom, dzieci - dorosłym;
- wiedzieć, że przynależność do grupy społecznej oznacza przestrzeganie w niej umów społecznych;
- zachowywać się zgodnie z przyjętymi zwyczajami (kulturalne zwracanie się do siebie i używanie słów: proszę, dziękuję, przepraszam itp.).
Wszystko to mieści w możliwościach umysłowych dzieci i przy ścisłym współdziałaniu z rodzicami jest do zrealizowania.
O co powinni zadbać rodzice dziecka kończącego przedszkole
Kształtowanie społecznych kompetencji jest podzielone między wychowanie rodzinne i wychowanie przedszkolne, dlatego może mieć miejsce wzajemne znoszenie się wpływów wychowawczych. Trzeba więc zadbać o wspólny front wychowawczy, jedność oddziaływań i wymagań, a także o porozumiewanie się w sprawach ważnych dla skutecznego oddziaływania wychowawczego.
Niepokojąco niskie umiejętności społeczne dzieci wynikają z nasilającego się kryzysu wychowania w wielu, niestety rodzinach. Często jest też tak, że rodzice tych dzieci nie chcą się dostosować do norm zgodnego współżycia. Zamiast rozmawiać o kłopotach wychowawczych podnoszą głos i grożą, straszą i obrażają nauczyciela. Często dzieje się to w obecności dzieci i na skutki nie trzeba długo czekać. Czując wsparcie w rodzicach zachowują się jeszcze gorzej. Najsmutniejsze jest jednak to, że wystarczy jedno dziecko tak zachowujące się, a agresją zarazi pozostałe. Nauczyciel traci autorytet i dzieci postrzegają go jako osobę słabą, którą można lekceważyć, nie trzeba jej słuchać, gdy jest to niewygodne. Tak być nie może. Dlatego w dobie kryzysu wychowania rodzinnego jasno trzeba określać umowy dotyczące tego, co wolno, a czego nie wolno robić w przedszkolu, szkole ( domu). Same umowy tu nie wystarczą, niezbędne jest ich respektowanie i ścisła współpraca z nauczycielkami przedszkola. Niekiedy jest to trudne, ponieważ poglądy rodziców na temat zachowań dzieci w sytuacjach społecznych mogą być inne. Z moich doświadczeń wynika, że nie należy z rodzicami polemizować lecz wyjaśnić im jakie zachowania nie będą tolerowane i jakie normy społeczne muszą być respektowane.
http://www.men.gov.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=267&Itemid=341
http://www.men.gov.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=267&Itemid=341
Ewa Zielińska
Dojrzałość przedszkolna czyli gotowość do rozpoczęcia nauki w szkole w zakresie wychowania zdrowotnego i kształtowania sprawności ruchowej
Wiek przedszkolny to okres intensywnego wzrostu organizmu dziecka, a od rozwijania sprawności ruchowej1 zależy dalszy przebieg rozwoju fizycznego2. U przedszkolaków, dotyczy to także sześciolatków, obserwuje się wielką potrzebę ruchu i korzystne zmiany w sprawności i koordynacji ruchowej. Dlatego wiek przedszkolny nazywa się także złotym wiekiem motoryczności dziecka. W piątym i szóstym roku życia dziecka można wiele dobrego zrobić dla zdrowia przyszłego ucznia. Dlatego wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności ruchowej powinno zajmować ważne miejsce w przygotowaniu dziecka do szkoły.
W parkach obserwujemy spacerujące z rodzicami dzieci. Trzymane kurczowo za rękę pokonują znaczne odległości. Monotonny spacer nawet w towarzystwie mamy i taty jest dla dziecka zbyt męczący, gdyż nie potrafi się jeszcze przystosować do rytmu kroków dorosłego. Na placach zabaw, gdy dziecko może swobodnie biegać, wspinać się skakać często słyszy się : Nie stawaj tutaj bo ..... Nie wchodź na przeplotnie bo .......Nie skacz bo ... Nie wspinaj się bo..... W przedszkolu to samo dziecko pokonuje bez zmęczenia znacznie dłuższą trasę biegając, podskakując, gdyż porusza się według własnego rytmu.
Kościec dziecka jest tak delikatny i elastyczny dlatego łatwo ulega zniekształceniom. Nie należy prowadzić dziecka zawsze za tę samą rękę i zmuszać je do siedzenia lub stania przez czas dłuższy. Z tych informacji wynika, że nauczyciel i rodzice mogą w znacznym stopniu pomóc w rozwoju psychoruchowym dziecka, o ile orientują się w jego możliwościach ruchowych lub zaszkodzić , jeżeli wymagają zbyt wiele i lekceważą potrzebę ruchu.
Dzieci rozpoczynające naukę w szkole potrafią wbiec po schodach bez trzymania się poręczy, przejść na palcach na odległość 3 metrów nie dotykając piętami podłogi. Ponadto sprawnie skaczą prosto przed siebie na prawej i lewej nodze3. Ich starsi koledzy potrafią nie tylko wbiec po schodach bez trzymania się poręczy ale też zbiec szybko ze schodów i stać na jednej nodze przez dłuższy czas z zamkniętymi oczami. Radzą sobie doskonale z zeskokiem na palce z wysokości około 30 cm.
Charakterystyczną cechą rozwoju dziecka jest szybkie wzrastanie i stałe zwiększanie masy ciała. Normy opracowane przez N. Wolańskiego osobno dla chłopców i osobno dla dziewczynek zostały ustalone w połowie lat sześćdziesiątych. Obecne dzieci są wyższe i aby z tych norm skorzystać, należy wzrost podwyższyć o 5 cm, a wagę o 2 kg4.
Dla zdrowia dziecka i prawidłowego rozwoju psychoruchowego ważne jest zaspokojenie potrzeby ruchu. Niestety zabiegani rodzice zachowują coraz częściej mało rozsądnie:
- najczęściej przywożą dzieci samochodami pod samo przedszkole, noszą (nawet pięcioletnie) na barana lub przywożą w wózkach a potem uskarżają się, że jest nadruchliwe, niespokojne i nie potrafi przez chwilę usiedzieć w jednym miejscu;
- cieszą się, gdy dziecko jest grzeczne, bo potrafi długo siedzieć przed telewizorem a następnie są zaskoczeni, że jest mniej sprawne ruchowo, przewraca się o własne nogi i na dodatek szybko się męczy;
- nie dbają o to, aby dziecko przebywało na powietrzu, a potem dziwią się, że jest mało odporne i często choruje.
W związku z takim postawami zachodzi konieczność uświadomienia rodzicom, że porcja ruchu organizowana dziecku przez nauczycielki w przedszkolu jest niewystarczająca. Właśnie dlatego w domu wspina się po meblach, huśta na krzesłach, niechcący zrzuca lub przewraca przedmioty. Drodzy rodzice ruch na powietrzu a więc wspólne zabawy, gry sportowe, gimnastyka to najlepsze formy dbałości o rozwój fizyczny i jeden z najpopularniejszych sposobów hartowania organizmu.
Co dziecko powinno wiedzieć z wychowania zdrowotnego i umieć z zakresu sprawności ruchowej przed rozpoczęciem nauki w szkole
Na rok przed podjęciem obowiązku szkolnego każdemu dziecku zapewnia się co najmniej jeden rok pobytu w placówce wychowania przedszkolnego bez względu na formę organizacyjną. Jednak nie każde dziecko jest gotowe do rozpoczęcia nauki w klasie pierwszej i nie każde jest w stanie sprostać wymaganiom szkolnym. Przyczyn może być wiele: zbyt krótki czas uczęszczania placówki i w związku z tym za mało doświadczeń, nienależyte zaspakajanie przez rodziców potrzeb rozwojowych, wymagania niedostosowane do możliwości dzieci lub zły stan zdrowia.
Dziecko kończące przedszkole powinno dbać o swoje zdrowie (orientować się w zasadach zdrowego żywienia) i przestrzegać higieny osobistej oraz pomieszczeń. Ma być sprawne ruchowo na miarę swoich możliwości i chętnie uczestniczyć w zajęciach, zabawach i grach w sali i na powietrzu, gdyż wysiłek fizyczny ich nie męczy. Powinno być na tyle zahartowane aby brać udział zawodach sportowych (olimpiady), spacerach, biegach (wyścigi), wycieczkach pieszych, zabawach na śniegu, lodzie i w wodzie .
Sprawność ruchowa jest wspaniałą formą kształtowania nawyku dbania o własne zdrowie a dzieci sprawne ruchowo charakteryzują się lepszą koordynacją ruchową i piękniejszą sylwetką. Odnosi się to do zręczności ruchowej całego ciała, poczucia równowagi, umiejętności pokonywania przeszkód. Ważną i niezbędną umiejętnością gwarantującą sukces szkolny jest zdolność skoordynowania wzroku z ruchem ciała (oko i ręka, oko i noga)
O co powinni zadbać rodzice dziecka kończącego przedszkole - wskazówki i porady
Rodzice starszego przedszkolaka idącego do szkoły muszą zadbać o to aby nie miało wady postawy. Dziecko z nieprawidłową budową ciała np. „garbienie się", pochylanie się na jedną stronę podczas rysowania, pisania, krzywe ustawienie łopatek kręci się w ławce szukając dla siebie wygodnej pozycji. Nauczyciele częściej niż innym zwracają uwagę, napominając : Siedź spokojnie....., Przestań się kręcić...., Uspokój się....Siedzenie w szkolnej ławce przez czas dłuższy jest dla dziecka trudne do wytrzymania a nawet bolesne.
Z powodu niewłaściwego odżywiania i braku ruchu coraz częściej spotykamy dzieci z nadwagą. Nie chcą przebierać się w kostium gimnastyczny, brać udziału w ćwiczeniach gimnastycznych, zawodach sportowych. Są mniej sprawne ruchowo od rówieśników i nie nadążają za nimi. Wszystko to niekorzystnie wpływa na ich samoocenę i motywację. Dlatego należy zadbać o prawidłowe odżywianie i zapobieganie nadmiernemu spożywaniu przez dzieci słodyczy. Niezwykle ważne jest przebywanie na powietrzu i organizowanie tam zabaw ruchowych, zawodów sportowych podczas których dzieci będą mogły wykazać się swoimi umiejętnościami.
1 Sprawność ruchowa to stopień opanowania własnego ciała i umiejętność władania aparatem ruchowym. Szerszym pojęciem jest sprawność fizyczna i dotyczy ona wykonywania wszelkich działań motorycznych, decydujących o zaradności człowieka. Por. R. Przewęda : Rozwój somatyczny i motoryczny, PZWS, Warszawa 1973, s. 180
2 Rozwój fizyczny zdaniem R. Przewędy - przemiany, które doprowadzają do ukształtowania z prostej konstrukcji komórkowej tak złożonego , precyzyjnego i doskonałego tworu jakim jest organizm człowieka w : Rozwój somatyczny i motoryczny, PZWS, Warszawa 1973, s.9.
3 M. Przetacznikowa i G. Makiełło - Jarża :Psychologia rozwojowa, WSIP, Warszawa 1977, s. 92.
4 A. Kalinowski - Ćwiczę i bawię się z dzieckiem, Nasza Księgarnia, Warszawa 1989 , s. 15 radzi aby przy kontroli wzrostu i wagi ciała dziecka brać pod uwagę to, że ciężar ciała ocenia się w stosunku do wzrostu, natomiast wzrost w stosunku do wieku.
http://www.men.gov.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=267&Itemid=341
Ewa Zielińska
Dojrzałość przedszkolna czyli gotowość do rozpoczęcia nauki w szkole w zakresie rozumienia ważnych czynności intelektualnych
W domu i w przedszkolu dzieci mają wiele okazji do rozwijania swojego myślenia. Jednak okazjonalne gromadzenie doświadczeń logicznych nie wystarcza do budowania schematów intelektualnych od których zależy sprawność rozumowania. Potrzebna jest pomoc dorosłego, który zwróci uwagę na to, co ważne, zorganizuje sytuacje dzięki której dziecko zgromadzi potrzebne doświadczenia i zada odpowiednie pytania skłaniając dziecko w ten sposób do sformułowania uogólnienia, wyciągnięcia wniosku. Jeżeli dorosły potrafi kierować dziecięcym myśleniem tak, że z każdym dniem dziecko rozumuje precyzyjniej i na wyższym poziomie to znakomicie. W przedszkolu taką rolę pełni nauczyciel organizując zajęcia z dziećmi, rozbudzając ich ciekawość, stwarzając okazję do gromadzenia doświadczeń logicznych i kierując ich rozumowaniem.
Pierwszym i niezwykle istotnym obszarem funkcjonowania umysłowego jest klasyfikacja. To dzięki niej dziecko tworzy w umyśle pojęcia pozwalające na rozumienie siebie, otaczającej rzeczywistości oraz na porozumiewanie się z innymi. Im dziecko sprawniej klasyfikuje, tym łatwiej rozumie rzeczywistość, porządkuje ją i nazywa. Od sprawnego klasyfikowania w dużej mierze zależą sukcesy szkolne uczniów. Czynności umysłowe pozwalające człowiekowi klasyfikować rozwijają się przez całe życie ale przejawy klasyfikowania można już dostrzec w zachowaniu małych dzieci.
Jeżeli trzylatkowi pokaże się obrazki, na których przedstawione są zwierzęta, przedmioty, rośliny, osoby dziecko wskazuje psa i mówi: Gryzie ...., gdy pokaże się rower wyjaśnia : Nie mam , zepsuty...., pokazując jabłko stwierdza : Nie lubię itd. W ten sposób wyróżnia to, co ma dla niego emocjonalne znaczenie. Niektóre dzieci próbują już łączyć po dwa obiekty, na zasadzie bo podobne np. motyl i motyl, grzyb i grzyb , samochód i samochód. Taki sposób klasyfikowania jest charakterystyczny dla dzieci czterolatków z tym, że sporo dzieci potrafi już sensownie łączyć obiekty w pary na zasadzie bo:
- pasują do siebie np. rękawiczki na ręce, lalka do wózka, samochód do garażu itd.;
- łączą się ze sobą np. pies i buda bo pies mieszka w budzie, kot i miska bo kot pije mleko z miski itd. Ponadto czterolatki potrafią słownie uzasadnić, dlaczego połączyły dwa obiekty na obrazkach mówiąc : Podobne..., Ładne...., Chłopiec bawi się piłką ...... Są też dzieci czteroletnie, które dorównują swym poziomem pięciolatkom, łącząc ze sobą trzy obiekty w następujący sposób: pan - młotek - gwóźdź i mówią : On wbija młotkiem gwóźdź ..... Pies-buda-kość i mówią: Pies zje kość w budzie. Wyjaśnienia te są mini opowiadaniami i określają sens trzech obiektów.
Niektóre pięciolatki potrafią wyznaczyć kolekcje a więc klasyfikują na poziomie sześciolatków np. wybierają owoce i mówią: To są rzeczy do jedzenia i dokładają panią stwierdzając: Ona je sprzedaje, wybierają zabawki i mówią: To są rzeczy do zabawy itp. Rodzice i nauczyciele rzadko dostrzegają w tych czynnościach klasyfikację i często poprawiają dzieci: To źle ....Rób tak, jak ja .... A potem pokazują, jak oni grupują lub rozdzielają np. kolorowe klocki według wielkości, koloru, kształtu i przeznaczenia. Nie zdają sobie sprawy z tego, że dziecko jeszcze długo nie będzie posługiwać się taka formą klasyfikacji. To, co pokazuje dorosły jest dla dzieci za trudne.
Dlatego dbając o kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych do coraz precyzyjniejszego klasyfikowania należy stwarzać okazje do nabywania doświadczeń w zakresie :
- oglądania i porównywania obiektów w celu dostrzegania ich podobieństw i różnic: Te są podobne, Te są inne;
- grupowania obiektów : To i to może być razem bo..... np.: należą do dziecka, służą do ubierania:
- słownego uzasadnienia , dlaczego przedmioty tak dobrane pasują do siebie;
- rozumienia sensu porządkowania w trakcie sprzątania; przedmioty mają być na właściwych miejscach, bo tak jest wygodnie i ładnie. Te doświadczenie ułatwia budowanie wiedzy pojęciowej.
Dziecięcy umysł musi również powiązać przyczynę ze skutkiem (to pociąga za sobą tamto, a to wynika z tego). Niestety inne doświadczenia logiczne potrzebne są do sprawniejszego wiązania przyczyny ze skutkiem a inne do klasyfikacji. Dorośli muszą pamiętać o tym, że dzieci poznają przedmioty razem ze sposobem ich używania. Muszą więc osobiście dotykać, składać i rozkładać, przesuwać i dosuwać, nakładać i zdejmować. W trakcie tych działań uwzględniają następstwo czasowe a to pomaga im łączyć to co było, z tym, co będzie i co może się zdarzyć. Sprzyja to ustalaniu związków przyczynowo - skutkowych (najpierw to, potem to a na końcu to) i przewidywaniu , co można osiągnąć manipulując przedmiotami. W rozumowaniu przyczynowo - skutkowym ważną rolę odgrywają pytania zaczynające się od słowa : Dlaczego?.....np. Dlaczego jest mokra ?.... ( o trawie po deszczu), Dlaczego robisz? (o przyszywaniu guzika), Dlaczego nie przyszła (o mamie) itp. Dzieci nie stawiają złych pytań, ale bywa, że dorośli nie potrafią na nie wystarczająco dobrze odpowiedzieć. Należy pamiętać, że odpowiadając na dziecięce pytania dorosły rozwiązuje trudność poznawczą i niejasność myślową . Zapewne dlatego pytające dziecko przyjmuje odpowiedź dorosłego, ufając mu bezgranicznie. Przecież dzieci nie krytykują odpowiedzi dorosłego i nie sprawdzają jej ani przez obserwacje ani przez doświadczenie.
Dzięki rozumowaniu przyczynowo - skutkowemu i doświadczeniom gromadzonym w trakcie działania dziecko może poznać w świecie przedmiotów zachodzące zmiany:
- trwałe i nieodwracalne (gdy posoli wodę nie może tej soli z wody wyjąć);
- tylko częściowo odwracalne (dziecko zrobiło dziurą w spodniach, mama ją zaszyła, ale spodnie już nie będą jak nowe );
- odwracalne (dziecko może wyjąć klocek z pudełka i potem ponownie go włożyć).
Dorośli powinni zachęcać dzieci do poznawania przedmiotów przez manipulacje (sposób ich używania) a więc w trakcie przesuwania (dosuwania i odsuwania), składania razem i rozkładania, nakładania i zdejmowania itd. Takie doświadczenia pozwalają dzieciom łączyć doświadczenia poznawcze (widzę) i czuciowe (dotykam) z obserwacja skutków wykonywanych czynności (razem, oddzielnie). Patrząc i działając, dzieci słownie nadają sens temu co czują i dostrzegają i co sądzą o dostrzeganych zmianach. Przy tych czynnościach mają dużo mówić, gdyż werbalizacja własnych doświadczeń pomaga dzieciom w pełniejszym rozumieniu tego, co czynią i widzą.
Z zachodzącymi w świecie przedmiotów zmianami wiążą się niezwykle skomplikowane dla dziecka relacje typu : ja - inne osoby. Starsze przedszkolaki chociaż wiedzą , że czegoś nie wolno robić to jednak robią a następnie pilnie obserwują, jak zachowa się dorosły. W ten sposób testują dorosłego i sprawdzają na co mogą sobie pozwolić. Kłopot w tym, że dorośli nie zachowują się tak stabilnie jak przedmioty. Jedni pozwalają - inni za to samo karcą. Jedni zachęcają - inni tego samego zakazują. Bywa też, że ten sam człowiek jednego dnia pozwala dziecku na coś a innego dnia za to samo krzyczy.
W trakcie takiego testowania rodzą się konflikty: dziecko chce poznać swoją siłę (moc), a dorośli myślą, że ono robi im na złość. Nie rozumieją, że dziecko tylko w ten sposób może się rozeznać w relacjach przyczynowo - skutkowych z najbliższymi a także w ustaleniu, co wolno a czego nie wolno. Takich osobistych doświadczeń nie zastąpią pouczenia i moralizowanie . Nie oznacza to jednak, że nie trzeba dzieciom mówić o tym, jak mają się zachowywać . Wprost przeciwnie trzeba dokładnie nazwać to, czego doznają w relacjach społecznych.
Co dziecko powinno wiedzieć i umieć w zakresie czynności intelektualnych potrzebnych w poznawaniu i rozumieniu siebie oraz swojego otoczenia
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole powinno umieć :
- przewidywać na miarę swoich możliwości, jakie będą skutki czynności manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzanych i obserwowanych zmianach);
- grupować obiekty w sensowny sposób (klasyfikacja) i formułować uogólnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne itp.;
- łączyć przyczynę ze skutkiem i próbować przewidywać, co się może zdarzyć.
Opanowanie tych wiadomości i umiejętności gwarantuje sukces szkolny i pozwoli lepiej poznać i zrozumieć siebie, swoje otoczenie a także rozeznać się w tym, co dobre a co złe.
O co powinni zadbać rodzice dziecka kończącego przedszkole - wskazówki i porady
Jak już wcześniej wspominałam czynności intelektualne zapewniają dzieciom sukcesy w nauce szkolnej. Dlatego warto pomóc im w kształtowaniu tych ważnych czynności poprzez organizowanie sytuacji dogodnych do zgromadzenia potrzebnych doświadczeń. Trzeba pamiętać aby były ciekawe, dostosowane do dziecięcych potrzeb i możliwości. Podczas budowania wiedzy pojęciowej od której zależy sprawność rozumowania należy zwrócić uwagę dziecka na to, co ważne, zadać w odpowiedniej chwili właściwe pytanie i skłonić je do sformułowania uogólnienia.
Starsze przedszkolaki trzeba wspierać w kształtowaniu czynności intelektualnych przydatnych w coraz precyzyjniejszej klasyfikacji poprzez organizowanie takiego procesu uczenia się, aby dzieci miały wiele okazji do :
- oglądania i porównywania różnych obiektów na obrazkach w celu dostrzegania podobieństw i różnic;
- grupowania obiektów ze względu na przynależność (do kogo należą), gdzie się znajdują (w sklepie, w domu) , do czego służą (do jedzenia, do ubierania się);
- prowokowania do słownego uzasadnienia, dlaczego te przedmioty pasują do siebie;
- rozumienia sensu porządkowania w trakcie sprzątania: zabawki mają stać na właściwych miejscach, bo tak jest wygodnie.
Wspierając rozumowanie przyczynowo - skutkowe należy pamiętać, jak ważną rolę pełnią dziecięce pytania i sensowne, mądre odpowiedzi dorosłych. Dlatego dorośli muszą w należyty sposób:
- traktować dziecięce pytania: akceptować je, udzielać takich odpowiedzi, które zaspokoją jego ciekawość i skłonią do stawiania następnych dociekliwych pytań;
- słuchać w skupieniu pytań i udzielać odpowiedzi krótkich, gdyż zbyt długie odpowiedzi nużą dziecko i skutecznie zniechęcają do zadawania dalszych pytań;
- udzielać zgodnych z prawdą odpowiedzi: chętnie, swobodnie odpowiadać i nie pouczać oraz nie przemawiać tonem zniecierpliwionym.
Nie wolno dziecka okłamywać i podawać informacji błędnych. W przypadku, gdy dorosły nie potrafi natychmiast udzielić odpowiedzi powiedzieć: Nie wiem, ale jak się dowiem to ci powiem. Oczywiście potem obietnicę spełnić.
Dbając o coraz precyzyjniejszą klasyfikację, tworzenie pojęć i uogólnień, wyciąganie wniosków, poznawanie i nazywanie zmian w świecie przedmiotów, wiązanie przyczyny ze skutkiem a także o prawidłowe relacje dziecka z dorosłymi - ukształtujemy jego gotowość do rozpoczęcia nauki w szkole.
Pierwszy dzwonek - Nie dla meningokoków.
Uczniowie brali udział w realizacji zajęć profilaktycznych prowadzonych przez wychowawców i pedagoga. Celem było przekazanie dzieciom podstawowych informacji dotyczących: możliwych grup zakażenia meningokokami grupy C, podstawowych zasad profilaktyki zakażeń wywołanych przez meningokoki grupy C, utrwalenie podstawowych zasad higieny.
Najważniejsze informacje o sprawdzianie szóstoklasisty,
który odbędzie się 4 kwietnia 2013 roku o godz. 9.00 - źródło: CKE
- Sprawdzian jest egzaminem przeprowadzanym w szóstej klasie szkoły podstawowej. Jest on powszechny i obowiązkowy, co oznacza, że muszą do niego przystąpić wszyscy uczniowie - zarówno uczniowie szkół podstawowych dla dzieci i młodzieży, jak i słuchacze szkół podstawowych dla dorosłych. Przystąpienie do sprawdzianu jest jednym z warunków ukończenia szkoły. Sprawdzianu nie można nie zdać. Wynik ma znaczenie tylko informacyjne i nie powinien być podstawą do prowadzenia jakiejkolwiek selekcji. Każdy uczeń, który ukończył szkołę podstawową, niezależnie od wyników sprawdzianu musi być przyjęty do gimnazjum w swoim rejonie, jeśli nie ukończył 16 roku życia.
Na sprawdzianie badany i oceniany jest poziom osiągnięć uczniów w zakresie pięciu obszarów umiejętności: czytania, pisania, rozumowania, korzystania z informacji, wykorzystywania wiedzy w praktyce. Umiejętności te określono w standardach wymagań egzaminacyjnych będących podstawą przeprowadzania sprawdzianu w klasie szóstej szkoły podstawowej. Mają charakter ponad przedmiotowy, co oznacza, że np. czytanie obejmuje nie tylko umiejętności odczytywania tekstów literackich, ale także wykresów, map itp., a zadania są tak skonstruowane, że sprawdzają umiejętności kształcone w obrębie różnych przedmiotów. Umiejętności te są podstawowe dla tego poziomu kształcenia oraz niezbędne na wyższym etapie kształcenia (w gimnazjum) a także przydatne w życiu codziennym.
|
„Mali kolekcjonerzy” Kolekcja to zbiór ciekawych, interesujących rzeczy. Nie muszą to być przedmioty tego samego rodzaju lub z tego samego miejsca. To, jak wygląda kolekcja zależy wyłącznie od samego kolekcjonera, czyli osoby tworzącej kolekcję. Mogą to być przedmioty o dużej wartości materialnej, a czasem wręcz przeciwnie – największe bogactwo kryje się we wspomnieniach związanych z poszczególnymi okazami. Sami zobaczcie kolekcje uczniów klas I-VI. |
 |
