„WPŁYW GIER KOMPUTEROWYCH
NA PSYCHIKĘ DZIECKA”
Dorośli pamiętają, w co bawili się jak byli dziećmi. Dominowały gry towarzyskie: głuchy telefon, podchody, pomidor, klasy i wiele innych. W tych grach udział brało bardzo wiele osób, które wchodziły w różne interakcje między sobą. Często bawiły się całe rodziny. Nie były potrzebne żadne urządzenia techniczne. Wystarczała kreda, kartka, pisak.
Dziś do zabawy nie są potrzebni ludzie, potrzebne jest natomiast kosztowne urządzenie – komputer. Rodzice nie maja czasu na wspólne zabawy z dziećmi, bo muszą zarabiać pieniądze. Kontakty bezpośrednie są wypierane przez kontakty z urządzeniami elektronicznymi, które proponują coraz to nowe gry. Grami komputerowymi dziecko bawi się najczęściej samotnie. Korzystanie z gier nie jest przez nikogo kontrolowane. Niektórzy rodzice nie umieją się posługiwać komputerem. Często nie wiedzą na czym te gry polegają ani jak oddziaływują na młodego gracza.
Treścią około 95% gier jest agresja. Zabawa polega na walce z ludźmi, zwierzętami lub innymi postaciami fantastycznymi. Do walki używa się rozmaitego typu uzbrojenia: dzid, pistoletów, bomb.
W zależności od możliwości technicznych sprzętu i rodzaju gry, animacja jest zróżnicowana: od prostej, jak w filmach, do realistycznej z udziałem aktorów włącznie. W takim przypadku możliwe jest włączenie różnorodnych dodatkowych opcji, np. pozwalających na ponowne obejrzenie zabitego przeciwnika z różnych punktów widzenia, spojrzenie mu w oczy, podeptanie zwłok nogami i zostawienie krwawych śladów przy odchodzeniu od ofiary. Uzupełnieniem są dźwięki: odpowiednia muzyka, jęki, odgłosy wybuchów. U dziecka powstaje zjawisko znieczulenia. Nałogowe korzystanie z gier komputerowych ucisza wrażliwość dziecka na cudzą krzywdę, śmierć, przemoc. Następuje zobojętnienie na tego typu sceny, które muszą być coraz bardziej wstrząsające, aby wywołały reakcję. Najgorsze jest w tym, że widzowie pod wpływem częstego oglądania scen przemocy stają się przekonani o ich normalności i reagują na nie obojętnie. Liczne badania eksperymentalne wykazały, że dzieci naśladują widziane na ekranie zachowanie agresywne.
W kształtowaniu zachowań dziecka oprócz podawania wzorów i ich naśladowania, duże znaczenie ma trening, czyli powtarzanie samodzielne wykonywanych zachowań. Na skutek wielokrotnego powtarzania jakiejś czynności staje się ona łatwiejsza, jest wykonywana bardziej sprawnie, nieomal automatycznie. W grach komputerowych gracz sam dokonuje czynów agresji. Mimo, że jest to agresja symulowana, a nie dokonywana w rzeczywistości, gracz oswaja się z nią i nabiera w niej wprawy. Żeby grać i wygrywać musi identyfikować się z agresorem, czyli osobą dokonującą agresji. Przemoc przejawiana w grach nie jest karana, ale przeciwnie nagradzana dodatkowymi punktami, poczuciem sukcesu. Często jest usprawiedliwiana tym, że walka toczy się w słusznej sprawie, choć są i takie gry, w których zawodnik może wybrać czy będzie walczyć po stronie dobra czy zła.
Badania wykazały też wysoką korelację między oglądaniem scen przemocy w wieku lat ośmiu a późniejszym posługiwaniem się przemocą w dorosłym życiu.
Na wybranej grupie dzieci prowadzono badania nad skutkami oddziaływań gier komputerowych na psychikę dziecka. Celem badań było stwierdzenie, czy dzieci korzystając z gier komputerowych różnią się od dzieci, które takich gier nie używają, pod względem agresywności i wrażliwości moralnej.
Wyniki badań wykazały, że grupy te znacznie się od siebie różniły. Chłopcy „komputerowi” okazali się bardziej agresywni. Agresja miała formę fizyczną i psychiczną. Dzieci miały kłopoty w szkole i w domu. Były bardziej podejrzliwe i drażliwe. Chłopcy charakteryzowali się większym napięciem emocjonalnym i mniejszym uwrażliwieniem na dobro i zło.
Można powiedzieć, że przemoc komputerowa pewnym sensie niszczy jednostkę psychicznie poprzez stres, frustrację, lęki, co w konsekwencji może spowodować np. sięgnięcie po narkotyki. Jest to być może bardzo pesymistyczny scenariusz, ale nie jest on nierealny. Jedynym tematem rozmów dzieci jest wówczas sieć komputerowa i poziom opanowanych gier i umiejętności w pracy z nimi.
Rady dla rodziców:
Co zrobić, aby uchronić dziecko przed agresją?
§ Kontrolować czas, jaki dziecko spędza przy komputerze.
§ Ograniczyć ten czas do paru godzin w tygodniu, wybrać np. jeden dzień (np. sobotę).
§ Określić konkretną ilość czasu, jaką dziecko może grać, poinformować o tym dziecko, wytłumaczyć mu wszystkie zagrożenia związane z korzystaniem z gier.
§ Kontrolować gry, jakie dziecko posiada – muszą być dostosowane do wieku dziecka.
§ Starać się samemu kupować gry lub przynajmniej zapoznać się z nimi – z tematyką i zasadami gry.
§ Organizować dziecku czas tak, aby miało jak najmniej kontaktu
z komputerem. Zainteresować go np. zajęciami pozalekcyjnymi, spędzać z dzieckiem więcej czasu.
opracowała
Katarzyna Majkutewicz
